สกศ. ค้นเคล็ดลับความสำเร็จ “เมืองแห่งการเรียนรู้ต้นแบบ” ระดับโลก

ระหว่างวันที่ 24 - 26 มีนาคม 2568 Mr. Geuntaek Hyun รองนายกเทศมนตรีเมืองซูวอน สาธารณรัฐเกาหลี เป็นประธานต้อนรับคณะศึกษาและเก็บรวบรวมข้อมูลด้านเมืองแห่งการเรียนรู้ ตลอดชีวิต จากสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา (สกศ.) นำโดย ดร.ชัยยศ อิ่มสุวรรณ์ กรรมการสภาการศึกษา ในฐานะประธานคณะอนุกรรมการสภาการศึกษาด้านคณะอนุกรรมการด้านการเรียนรู้ตลอดชีวิตและการศึกษาพิเศษ พร้อมด้วย นางโชติกา วรรณบุรี ผู้อำนวยการสำนักมาตรฐานการศึกษาและพัฒนาการเรียนรู้และข้าราชการ ร่วมศึกษาข้อมูล ณ เมืองซูวอน จังหวัดคยองกี สาธารณรัฐเกาหลี
การลงพื้นที่ในครั้งนี้เป็นส่วนหนึ่งของการดำเนินงานตามนโยบายของกระทรวงศึกษาธิการ “จับมือไว้ แล้วไปด้วยกัน” หนุนภาคส่วนการศึกษาร่วมมีบทบาทจัดการเรียนรู้ตามบริบทพื้นที่ โดยในปี 2568 นี้ สกศ. ได้ก้าวมาเป็นหนึ่งในภาคีเครือข่ายเมืองแห่งการเรียนรู้ (Co-creation to Drive Learning City) และร่วมเป็นเครือข่ายพัฒนาแพลตฟอร์ม "Thailand Learning City" ในฐานะองค์กรผู้สนับสนุนการเรียนรู้ตลอดชีวิต ร่วมกับหน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนาระดับพื้นที่ (บพท.) สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (OKMD) และหน่วยงานด้านการศึกษาต่าง ๆ
สำหรับเมืองซูวอน ได้รับการรับรองให้เป็นเมืองแห่งการเรียนรู้ของ UNESCO ตั้งแต่ปี 2559 และในปี 2560 ได้รับรางวัลยกย่องในฐานะแนวปฏิบัติที่ดีของเมืองที่เป็นสมาชิกในเครือข่ายเมืองแห่งการเรียนรู้ของยูเนสโก หรือ "UNESCO Learning City Award" เนื่องจากเป็นเมืองที่มีความโดดเด่นในการสร้างวัฒนธรรมการเรียนรู้ที่นำโดยประชาชน (Citizen-led Lifelong Learning Culture)
สกศ. ได้ประชุมกับ Mr. Yong Joon Yang จากสถาบัน Suwon Global Lifelong Learning Center ซึ่งเป็นหน่วยงานหลักที่บูรณาการทรัพยากรส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิตในชุมชนของตน (Community-Based Learning) โดยร่วมกับเทศบาลเมืองซูวอน จุดเด่นในการจัดการเรียนรู้ คือ การเรียนรู้แบบไม่มีข้อจำกัดที่เรียกว่า "อะไรก็ได้" และ "ใครก็ได้" หมายถึง ทุกคนสามารถเลือกเรียนได้ตามสนใจ โดยสามารถแจ้งความประสงค์สิ่งที่อยากเรียน สถาบันก็จะวางแผนจัดหาให้ และ “ใครก็ได้” คือ สถาบันส่งเสริมให้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ โดยเปิดโอกาสและพื้นที่ให้ทุกคนที่สนใจถ่ายทอดความรู้มาสอนในเรื่องที่ตนถนัด ตนเชี่ยวชาญให้ชุมชนได้ โดยสถาบันเป็นผู้อำนวยความสะดวก ผู้เรียนสามารถมาเรียนได้ฟรี นอกจากนี้ยังเรียนรู้ “ที่ไหนก็ได้” หรือ “เมื่อไหร่ก็ได้” เพราะเมืองซูวอนมีแหล่งเรียนรู้จำนวนมาก รวมกว่า 700 แห่ง ภายใต้แนวคิด "นำพื้นที่การเรียนรู้ใกล้ชิดชุมชน" เดินประมาณ 10 นาทีก็จะพบแหล่งเรียนรู้ ทั้งยังมีการเปิดสอน onsite online ประชาชนจึงสามารถเรียนรู้ได้ตามความสนใจอย่างอิสระ
นอกจากนี้ สกศ. ยังประชุมกับ Ms. Min Seon Pack ผู้แทนจาก National Institute for Lifelong Education (NILE) หน่วยงานที่มีเป้าหมายจะพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนผ่านการเรียนรู้ตลอดชีวิต มีภารกิจที่ส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต หลัก ๆ 4 ด้าน ได้แก่ 1.การศึกษาระดับที่สูงขึ้น เช่น ขับเคลื่อนระบบธนาคารหน่วยกิตของสาธารณรัฐเกาหลี จัดสอบวัดความรู้ระดับปริญญาตรีสำหรับการศึกษาด้วยตนเอง 2. การศึกษาตลอดชีวิตดิจิทัล เช่น จัดทำแพลตฟอร์ม K-MOOC จัดทำ Match Up คอร์สระยะสั้นที่ช่วยเพิ่มเติมเสริมทักษะด้านเทคโนโลยี ดิจิทัล ฯลฯ มีการสร้างแพลตฟอร์มการเรียนรู้ตลอดชีวิตแห่งชาติที่เชื่อมโยงข้อมูลทุกอย่างไว้ด้วยกัน ประชาชนสามารถใช้งานได้ง่ายโดยใช้บัตรประชาชนใบเดียว 3. การศึกษาตลอดชีวิตโดยชุมชน เช่น สนับสนุนการดำเนินงานเมืองแห่งการเรียนรู้ จัดทำศูนย์การศึกษาผู้ปกครองแห่งชาติ 4. สร้างโอกาสสำหรับผู้ด้อยโอกาสทางสังคม เช่น ศูนย์แห่งชาติเพื่อการศึกษาการรู้หนังสือสำหรับผู้ใหญ่ ศูนย์แห่งชาติเพื่อการศึกษาพหุวัฒนธรรม มีคูปองการศึกษาสำหรับผู้ด้อยโอกาส ให้เลือกเรียนฟรีได้ตามความสนใจ
โอกาสนี้ ผู้แทน Suwon Global Lifelong Learning City ได้นำคณะของ สกศ. เดินทางไปศึกษาแนวทางพัฒนาแหล่งเรียนรู้หลากหลายด้านซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในเครือข่ายการจัดการเรียนรู้ด้านต่าง ๆของสถาบัน ไม่ว่าจะเป็นศูนย์การเรียนรู้ โรงเรียน วัด สถานที่ทางประวัติศาสตร์ ห้องสมุด ดังนี้
ศูนย์ Gwanggyo Eco Center โดยมี Ms. Song Sun ผู้อำนวยการศูนย์ให้การต้อนรับ ศูนย์ฯแห่งนี้เน้นให้ความรู้เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม ระบบนิเวศ การลดคาร์บอน ลดภาวะโลกร้อน โดยเรียนรู้จากการปฏิบัติ เปิดโอกาสให้ทุกคนสามารถมาเรียนรู้ได้ทั้งที่ศูนย์ ฯ หรือติดต่อให้ศูนย์ฯ ลงพื้นที่ไปสอน กิจกรรมที่สอน เช่น การปลูกผัก ศิลปประดิษฐ์จากพืช การนำของเหลือใช้จากธรรมชาตินำมาใช้ใหม่ การเรียนรู้ชีวิตแมลง นก สัตว์ท้องถิ่น ฯลฯ ทั้งยังมีกิจกรรมช่วยสร้างที่อยู่ให้สัตว์ป่า เป็นต้น ทั้งนี้ เพื่อส่งเสริมให้ชุมชนเห็นความสำคัญของสิ่งแวดล้อม
Suwon jeil lifelong learning school มี Mr. Park Young do อาจารย์ใหญ่ให้การต้อนรับ โรงเรียนแห่งนี้เป็นโรงเรียนที่จัดการศึกษาโดยภาคประชาชน มีปณิธานว่าครูกับเด็กเรียนรู้ไปด้วยกันเปิดการสอนมากกว่า 60 ปี วัตถุประสงค์ในการก่อตั้งเพื่อให้ผู้ที่พลาดโอกาสการเรียนรู้ได้มีที่เรียน ได้พัฒนาทักษะชีวิต เน้นการสอนให้อ่านออกเขียนได้ เปิดสอนภาษาเกาหลี ภาษาอังกฤษ ศิลปะ เทคโนโลยีและวิชาเลือกต่าง ๆ เช่น คอมพิวเตอร์ ภาษาจีน เต้นรำ เป็นต้น มีผู้สูงอายุนิยมมาเข้าเรียนเป็นจำนวนมาก
วัด Bongnyeongsa (บงรยองชา) เป็นวัดเก่าแก่ขนาดใหญ่ที่ตั้งอยู่ ณ เชิงเขาในเมืองซูวอน ต่อมาได้รับการพัฒนาจากภิกษุณี Myo um (มโยจอน) จนสวยงาม เป็นโรงเรียนให้การศึกษาด้านศาสนา ทั้งยังมีชื่อเสียงในเรื่องการทำอาหารมังสวิรัติที่อร่อย สะอาด ปลอดภัย จนมีการจัดเป็นเทศกาลอาหารประจำทุกปีมีชาวเกาหลีนิยมมารับประทานเป็นจำนวนมาก
จากนั้นได้เรียนรู้สถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ของเมืองซูวอน คือ พระราชวังฮวาซองเป็นพระราชวังชั่วคราวสร้างขึ้นในสมัยราชวงศ์โชซอน สมัยพระเจ้าจองโจ ถือเป็นพระราชวังชั่วคราวที่ใหญ่ที่สุด ตั้งอยู่ภายในรั้วป้อมฮวาซอง ป้อมที่ได้รับการจดทะเบียนเป็นมรดกโลก และได้เยี่ยมชมห้องสมุดที่ทันสมัยในเมืองซูวอน ห้องสมุด "Byeolmadang library Starfield Suwon'" ห้องสมุดที่ตอบโจทย์การใช้ชีวิตของคนรุ่นใหม่ เป็นห้องสมุดขนาดใหญ่ ตั้งอยู่ในห้างสรรพสินค้า Starfield Mall อยู่ในพื้นที่ชั้น 4-7 มีหนังสือหลากหลายประเภทให้เลือกรวมกว่า 70,000 เล่ม และมีการจัดมุมต่าง ๆ ให้อ่านหนังสือ มี WiFi และ cafe เหมาะแก่การเรียนรู้ในบรรยากาศสบาย ๆ ตามนโยบาย anyone anywhere ของเมือง นอกจากนี้ คณะศึกษาดูงานได้ไปเรียนรู้ National Folk Museum of Korea (พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านแห่งชาติเกาหลี โซล) เป็นพิพิธภัณฑ์ที่จัดแสดงวัฒนธรรมประเพณี วิถีชีวิต ความคิด ความเชื่อ ความเป็นมาของคนเกาหลี ผ่านการเล่าเรื่อง 4 ฤดู
สกศ. จะสรุปและวิเคราะห์ข้อมูลจากการลงพื้นที่ศึกษาดูงานเพื่อนำมาจัดทำ “ข้อเสนอเชิงนโยบายการพัฒนาเมืองแห่งการเรียนรู้ที่เอื้อต่อการพัฒนาคนตลอดช่วงชีวิต” เสนอต่อที่ประชุมกรรมการสภาการศึกษา ซึ่งมีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการเป็นประธาน รวมถึงนำข้อมูลมาขับเคลื่อนเมืองแห่งการเรียนรู้ของไทยที่เป็นเครือข่ายของยูเนสโกให้ได้รับรางวัล ยกระดับสู่การเป็น UNESCO Learning City Award โดย สกศ. ร่วมกับ บพท. OKMD และอุทยานการเรียนรู้ TK Park เตรียมจัดเวทีเสวนา 10 เมืองการเรียนรู้ที่เป็นเครือข่ายของยูเนสโกในไทย ในการประชุมเมืองแห่งการเรียนรู้ ซึ่งสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศึกษาธิการ เป็นเจ้าภาพจัดประชุมในเดือนมิถุนายน 2568 นี้

