วันที่ 6 มีนาคม 2568 นางอำภา พรหมวาทย์ ที่ปรึกษาด้านนโยบายและแผนการศึกษา ประธานเปิดการประชุมสัมมนาเพื่อสร้างความรู้และความเข้าใจแก่ครูและบุคลากรทางการศึกษา ในการนำแนวทางการพัฒนาความฉลาดทางดิจิทัลสู่การปฏิบัติในสถานศึกษา การประชุมรูปแบบผสมผสาน On-site และ Online ณ โรงแรมเบสท์ เวสเทิร์น จตุจักร กรุงเทพฯ โดยมีผู้แทนครูและบุคลากรทางการศึกษาทุกสังกัด จาก สพฐ. สอศ. สช. อปท. กทม. สกร. อว. จาก 26 จังหวัดทั่วประเทศ กว่า 100 คน 

นางอำภา พรหมวาทย์ กล่าวว่า การพัฒนาความฉลาดทางดิจิทัล (Digital Intelligence Quotient: DQ) ไปสู่การเรียนการสอนในสถานศึกษาให้สอดรับกับยุคดิจิทัล เป็นการช่วยสนับสนุนให้ครูออกแบบและจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาความฉลาดทางดิจิทัลของผู้เรียนได้อย่างเหมาะสมกับบริบทการเปลี่ยนแปลงในโลกยุคดิจิทัล สามารถนำมาปรับใช้ให้ตรงกับความต้องการตามระดับความความสามารถด้านดิจิทัลแต่ละบุคคล 4 ระดับ ได้แก่ ความสามารถการเข้าถึงเทคโนโลยีดิจิทัล (Connectivity) ความเป็นพลเมืองดิจิทัล (Digital Citizenship) ความคิดสร้างสรรค์ทางดิจิทัล (Digital Creativity) และความสามารถการแข่งขันทางดิจิทัล (Digital Competitiveness) การพัฒนาทักษะความฉลาดมีองค์ประกอบที่ส่งเสริมและสอดรับกันในระดับ Macro Meso และ Micro โดยระดับ Macro ขับเคลื่อนผ่านการสนับสนุนส่งเสริมด้านโยบายและกลไกภาครัฐ Meso ความร่วมมือจากภาคส่วนต่าง ๆ ร่วมขับเคลื่อนการพัฒนาความฉลาดทางดิจิทัล และ Micro พัฒนาความฉลาดทางดิจิทัลในทางปฏิบัติให้เป็นรูปธรรม มีแนวทางและรูปแบบตามความเหมาะสมและความพร้อมในแต่ละบริบท อาทิ การพัฒนาหลักสูตร แพลตฟอร์ม ระบบสารสนเทศ สื่อ อุปกรณ์ กิจกรรมการเรียนการสอน และการสร้างสังคมหรือวัฒนธรรมดิจิทัลในโรงเรียน 

สำหรับช่วงเสวนา มีการบูรณาการความฉลาดทางดิจิทัลสู่ชั้นเรียน โดยนักวิจัย ได้แก่ 
รศ.ดร.อนุชัย ธีระเรืองไชยศรี รองผู้อำนวยการโครงการมหาวิทยาลัยไซเบอร์ไทย นักวิจัย กล่าวว่า การศึกษาเปลี่ยนไปตามสภาพสังคม เศรษฐกิจ เป็นสิ่งจำเป็นและพัฒนาเติบโต ต้องมีการเชื่อมโยงการทำงานร่วมกันอย่างเปิดกว้าง ตอบโจทย์สังคมที่มีทักษะสมรรถนะที่จำเป็นเพื่อให้อยู่ในสังคมได้อย่างปกติ ความฉลาดทางดิจิทัลมี 8 ทักษะ ได้แก่ 1 อัตลักษณ์ดิจิทัล 2 การใช้ดิจิทัล 3 ความปลอดภัยทางดิจิทัล 4 ความมั่นคงและปลอดภัยทางดิจิทัล 5 ความฉลาดทางอารมณ์แบบดิจิทัล 6 การสื่อสารแบบดิจิทัล 7 ความรู้ด้านดิจิทัล 8 สิทธิดิจิทัล การปลูกฝังให้เด็กไทยเป็นพลเมืองดิจิทัลตามความคาดหวัง ความรู้ ความสามารถ และเจตคติที่ดี สามารถปฏิบัติได้จริง เป็นหลักการพื้นฐานในการพัฒนาคน การคิด การนึกคิด ให้นักเรียนคิดเป็นทำงานได้ การส่งเสริมให้ผู้เรียนพัฒนาความฉลาดทางดิจิทัลมีการแลกเปลี่ยนความรู้ ประสบการณ์ และแนวทางการพัฒนาความฉลาดทางดิจิทัลเพื่อนำไปประยุกต์ใช้ในการสอนร่วมกัน มีการค้นหาวิธีการที่เหมาะสมในการพัฒนา DQ ให้กับผู้เรียน รวมถึงการออกแบบแผนการสอนที่บูรณาการ DQ เข้าไปในเนื้อหาการเรียนการสอน จะช่วยให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้และพัฒนาทักษะด้านดิจิทัลได้อย่างรอบด้าน

ดร.ภุชงค์ โรจน์แสงรัตน์ นักวิชาการ กล่าวว่า การใช้ดิจิทัลอย่างมีประสิทธิภาพ ต้องลดการเสพติดหน้าจอเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการเรียนและการทำงาน มีความเข้าใจสิทธิและความรับผิดชอบ การเคารพผู้อื่น รู้จักกฎหมายและข้อบังคับเกี่ยวกับสิทธิทางดิจิทัล รู้จักปกป้องตนเองจากการถูกคุกคามทางไซเบอร์ ลดความเสี่ยงจากการถูกขโมยข้อมูล มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับวิธีการตั้งค่าความปลอดภัยในบัญชีออนไลน์และอุปกรณ์ดิจิทัล การใช้ดิจิทัลอย่างมีสติ มีการสื่อสารอย่างเหมาะสมเพื่อลดความเข้าใจผิด รู้จักใช้เครื่องมือเพื่อการทำงานอย่างสร้างสรรค์และเป็นประโยชน์ต่อสังคม การศึกษาแหล่งข้อมูลออนไลน์เพื่อการเรียนรู้ และปรับตัวให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงของโลกดิจิทัล

ดร.ณัชภัส ธีระเรืองไชยศรี นักวิชาการ กล่าวว่า การลงพื้นที่นำร่อง 4 โรงเรียนในจังหวัดอุบลราชธานี พบปัญหาการใช้ดิจิทัลในโรงเรียน เช่น ภัยจากโลกออนไลน์อยู่โรงเรียน ข้อความเดียวทำให้คนอยากตายได้ การซื้อของแล้วไม่ได้ของ พฤติกรรมติดโทรศัพท์ ปัญหาการคัดลอกงาน ซึ่งแนวทางการแก้ปัญหาคุณครูจะต้องมีการปลูกฝังให้ผู้เรียนมีความตระหนักรู้ มีการสื่อสารและเตือนภัยในโรงเรียน สร้างความไว้วางใจให้กับผู้เรียน โดยผ่านกิจกรรมโรงเรียน อาทิ จัดค่ายวันแห่งการเรียนรู้ดิจิทัล การบูรณาการวิชาต่าง ๆ รณรงค์หยุดบูลลี่ การสร้างบรรยากาศที่เอื้อต่อการเรียนรู้ เป็นต้น

นอกจากนี้ ผู้เข้าร่วมประชุมแบ่งกลุ่มฝึกปฏิบัติในการเขียนแผนการบูรณาการความฉลาดทางดิจิทัลสู่ชั้นเรียน ความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับการพัฒนาทักษะความฉลาดทางดิจิทัลสู่ผู้เรียน ครูในสถานศึกษา และชุมชน แนวทางการพัฒนาความฉลาดทางดิจิทัลสู่การปฏิบัติในสถานศึกษา และสามารถพัฒนาเครือข่ายความร่วมมือในการส่งเสริมทักษะความฉลาดทางดิจิทัล บูรณาการความร่วมมือทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และผู้ที่เกี่ยวข้อง