วันที่ 1 มีนาคม 2567 สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา (สกศ.) จัดโครงการส่งเสริมการวิจัยสำหรับนักวิจัยรุ่นเยาว์ โดยมี ดร.รุ่งนภา จิตรโรจนรักษ์ ผู้อำนวยการสำนักวิจัยและพัฒนาการศึกษา เป็นประธาน พร้อมด้วย ดร.กันยมาส ชูจีน ผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาประจวบคีรีขันธ์ เขต 1 ดร.พิรุณ ศิริศักดิ์ ผู้ช่วยผู้อำนวยการโรงเรียนราชินีบน ผู้บริหารสถานศึกษา คณะครู นักเรียน และบุคลากร สกศ. ร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ณ อุทยานวิทยาศาสตร์พระจอมเกล้า ณ หว้ากอ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

โครงการส่งเสริมการวิจัยสำหรับนักวิจัยรุ่นเยาว์ จัดขึ้นเพื่อส่งเสริมการวิจัยและปลูกฝังทัศนคติเชิงบวกแก่นักวิจัยรุ่นเยาว์ผ่านกิจกรรมการเรียนรู้ฐานวิจัยให้กับนักเรียนประถมศึกษาตอนปลาย ซึ่งเป็นช่วงวัยที่เหมาะสมในการเริ่มพัฒนาทักษะกระบวนการคิดขั้นสูง อันเป็นพื้นฐานการพัฒนาทักษะการวิจัยเพื่อสร้างองค์ความรู้ แก้ปัญหา และพัฒนานวัตกรรมต่อไป โดยใช้อุทยานวิทยาศาสตร์พระจอมเกล้า ณ หว้ากอ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เป็นแหล่งเรียนรู้เพื่อขยายโอกาสในการเรียนรู้ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มีการนิทรรศการที่สำคัญสามารถนำมาใช้เป็นขอบเขตในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ฐานวิจัยได้ ทั้งพิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำหว้ากอที่จัดแสดงข้อมูลสารสนเทศและสัตว์น้ำตามถิ่นอาศัยในระบบนิเวศน้ำจืด น้ำกร่อย และทะเล เช่น ระบบนิเวศป่าชายเลน สัตว์ทะเลที่มีพิษและเป็นอันตราย และการอนุรักษ์ทรัพยากรสัตว์น้ำ เป็นต้น รวมถึงอาคารดาราศาสตร์และอวกาศที่มีการจัดแสดงข้อมูลเกี่ยวกับพระราชประวัติและพระอัจฉริยะภาพทางด้านดาราศาสตร์ของรัชกาลที่ 4 การคำนวณการเกิดสุริยุปราคา ความเป็นไปในจักรวาล และเทคโนโลยีอวกาศและเอกภพ

ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ฐานวิจัยครั้งนี้ กระบวนการวิจัยถูกปรับให้มีขั้นตอนที่ง่ายไม่ซับซ้อน เพื่อให้สอดคลัองตามช่วงวัยของนักเรียน แต่ยังมีขั้นตอนที่ครบถ้วนตามระเบียบวิธีการวิจัย โดยสอดแทรกการตั้งคำถามสำหรับครู เพื่อใช้ในการกระตุ้นทักษะการคิดระดับสูงของนักเรียน โดยมี ดร.พิรุณ ศิริศักดิ์ ผู้ช่วยผู้อำนวยการโรงเรียนราชินีบน ศึกษานิเทศก์ ข้าราชการ สกศ. และครูโรงเรียนในพื้นที่จังหวัดประจวบคีรีขันธ์เป็นวิทยากร มีกิจกรรมทั้งสิ้นดังนี้ 1) กิจกรรมตั้งคำถามนำเรียนรู้ บรรยายแนะนำแหล่งเรียนรู้เบื้องต้น แบ่งกลุ่มนักเรียนเป็น 5 กลุ่ม ตั้งคำถามนำเพื่ออภิปรายร่วมกันและกระตุ้นให้นักเรียนสามารถตั้งคำถามนำเรียนรู้ 2) กิจกรรมแสวงหาความรู้ นักเรียนแต่ละกลุ่มเดินทางไปสำรวจแหล่งเรียนรู้ในแต่ละพื้นที่ สังเกต และจดบันทึกข้อมูลเกี่ยวกับคำถามนำการเรียนรู้ของกลุ่ม โดยมีเจ้าหน้าที่แหล่งเรียนรู้ วิทยากรช่วยให้ข้อมูลและอำนวยความสะดวก 3) กิจกรรมสร้างสี่อนำเสนอ เพื่อต่อยอดความรู้ 4) กิจกรรมสื่อสารนำเสนอ นักเรียนแต่ละกลุ่มนำเสนอผลการสำรวจและแลกเปลี่ยนกระบวนการได้มาซึ่งความรู้ และ 5) กิจกรรมสรุปสะท้อนผล ร่วมกันแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและให้ข้อเสนอแนะ

การดำเนินกิจกรรมในครั้งนี้ได้รับความร่วมมืออย่างเข้มแข็งจากทั้งโรงเรียน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา ตลอดจนอุทยานวิทยาศาสตร์พระจอมเกล้า ณ หว้ากอ เพื่อร่วมกันพัฒนาและส่งเสริมการวิจัยแก่นักวิจัยรุ่นเยาว์ นำร่องการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ฐานวิจัยสำหรับนักเรียนประถมศึกษาตอนปลายทั่วประเทศ โดยสำนักวิจัยและพัฒนาการศึกษา สกศ. จะจัดกิจกรรมการเรียนรู้ฐานวิจัยขึ้นอีกครั้ง ในระหว่างวันที่ 14 - 16 มีนาคม 2567 ณ ศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษานครพนม จังหวัดนครพนม