สรุปประเด็นการสนทนารายการรอบรั้วเสมา ช่วงผู้บริหารสนทนา ประเด็น “อ่าน ท่อง ร้อง เล่น” เพื่อการพัฒนาเด็กปฐมวัย

image

 

 

ผู้ดำเนินรายการ :    
รายการรอบรั้วเสมา ช่วงผู้บริหารสนทนา ได้รับเกียรติจากอาจารย์เรืองศักดิ์  ปิ่นประทีป กรรมการผู้จัดการมูลนิธิหนังสือเพื่อเด็ก และอนุกรรมการภายใต้คณะกรรมการพัฒนาเด็กปฐมวัยแห่งชาติ (ก.พ.ป.) 
 
ตามที่สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา ในฐานะฝ่ายเลขานุการคณะกรรมการพัฒนาเด็กปฐมวัยแห่งชาติ (ก.พ.ป.) ได้จัดโครงการเพื่อพัฒนาคุณภาพเด็กปฐมวัย ขอให้ท่านกรรมการผู้จัดการมูลนิธิหนังสือเพื่อเด็ก ในฐานะคณะอนุกรรมการภายใต้คณะกรรมการพัฒนาเด็กปฐมวัยแห่งชาติ (ก.พ.ป.) (อาจารย์เรืองศักดิ์ ปิ่นประทีป) และเจ้าของนามปากกา “ตุ๊บปอง” อธิบายถึงกระบวนการ “อ่าน ท่อง ร้อง เล่น” ว่ามีความสำคัญต่อการพัฒนาเด็กปฐมวัยอย่างไร
       
อาจารย์เรืองศักดิ์  ปิ่นประทีป  :    

นับตั้งแต่มีโครงการเพื่อพัฒนาคุณภาพเด็กปฐมวัย อาจารย์ได้นำความถนัดด้านการเขียนหนังสือ ในฐานะกรรมการผู้จัดการมูลนิธิหนังสือเพื่อเด็ก และผู้จัดทำโครงการส่งเสริมการอ่านในเด็กแรกเกิด (Book Start) ซึ่งร่วมมือกับสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา มาศึกษาแนวทางการใช้หนังสือเพื่อพัฒนาเด็กปฐมวัย โดยนำกระบวนการ “อ่าน ท่อง ร้อง เล่น” มาร่วมทดลองกับการสอนเด็กพบว่า หนังสือเป็นสื่อที่ช่วยปรับกระบวนการเรียนรู้ให้มีเด็กปฐมวัยมีทักษะครบทั้ง ๗ ด้าน ได้แก่ ๑) การเคลื่อนไหว ๒) อารมณ์ ๓) สังคม ๔) การคิดและสติปัญญา ๕) ภาษา ๖) จริยธรรม และ ๗) การสร้างสรรค์ 

จากผลสำรวจของกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข พบว่า เด็กปฐมวัยมีพัฒนาการล่าช้าและต่ำกว่ามาตรฐานร้อยละ ๓๒.๕  ปัญหาที่พบมากที่สุดคือ กล้ามเนื้อมัดใหญ่มีพัฒนาการล่าช้าเฉลี่ย ร้อยละ ๕๒ หมายถึง ในเด็กจำนวน ๓ คน  จะมีเด็กที่มีพัฒนาการช้า ๑ คน และในเด็กจำนวน ๒ คน อาจพบเด็กที่มีพัฒนาการของกล้ามเนื้อมัดใหญ่ที่ล่าช้า จำนวน ๑ คน จากการทดลองโดยใช้หนังสือที่สามารถช่วยให้เด็กที่มีพัฒนาการที่ช้ากลับมาเป็นเด็กปกติได้ โดยใช้ ๔ กระบวนการ 

๑) การอ่าน คือ การอ่านหนังสือช่วยสร้างความใกล้ชิดและฝึกสมาธิให้แก่เด็ก ผู้ปกครองควรช่วยคัดเลือกหนังสือที่มีภาพวาดและเนื้อหาที่เหมาะสมมาใช้สอนและฝึกทักษะการอ่านให้แก่เด็ก นอกจากนี้ ต้องมีเวลาให้เด็กซักถามข้อสงสัยด้วย
๒) การท่อง คือ การท่องช่วยพัฒนาความจำให้กับเด็กจากการอ่านซ้ำๆ โดยเฉพาะหนังสือที่มีคำคล้องจอง เช่น หนังสือนิทานและคำกลอน 
๓) การร้อง คือ การร้องจะช่วยให้เด็กเรียนรู้จังหวะและฝึกการทำท่าทางประกอบ หนังสือเด็กมักแทรกเพลงประกอบเรื่องเล่า ทำให้เด็กได้ฟังดนตรีอย่างหลากหลาย เช่น เพลงกล่อม เพลงเด็ก และเพลงนิทาน 
๔) การเล่น คือ หนังสือสอดแทรกกิจกรรมและการละเล่น เช่น การเล่นจ้ำจี้ในเพลงจ้ำจี้ผลไม้ นอกจากช่วยให้เด็กเกิดสมรรถนะทั้ง ๗ ข้อตามที่กล่าวข้างต้น ยังเป็นการสร้างความสนุกสนุกสนานและฝึกสมาธิให้เด็กๆ อย่างไรก็ตาม กระบวนการดังกล่าวจะเกิดขึ้นจริงได้ต้องอาศัยความร่วมมือจากผู้ปกครองและครูผู้สอนเริ่มจากการเปิดใจคุยกับเด็ก เพื่อรับทราบปัญหาที่แท้จริงและไม่ปิดกั้นความคิดเห็นของเด็ก 

       
ผู้ดำเนินรายการ :     ท่ามกลางสังคมที่เต็มไปด้วยสื่อเทคโนโลยีและข่าวสารที่ขาดการกลั่นกรอง ผู้ปกครอง และครูผู้สอนควรมีแนวทางในการปลูกฝังพฤติกรรมด้านอารมณ์และสังคมเพื่อให้เด็กเติบโตเป็นคนดีได้อย่างไร
       
อาจารย์เรืองศักดิ์  ปิ่นประทีป  :     ขอฝากถึงคุณพ่อ คุณแม่ และครูผู้สอน ว่า “เด็กปฐมวัยต้องเรียนรู้จากคน ไม่ใช่เครื่อง” เด็กไม่ได้เรียนรู้จากสิ่งเสมือนจริงบนหน้าจอมือถือ แต่จะเรียนรู้จากสิ่งที่ได้ลงมือปฏิบัติจริง เช่น เมื่อสัมผัสของร้อนเด็กจะเกิดการเรียนรู้ว่าสิ่งเหล่านั้นร้อน อาจลวกมือจนเป็นแผล และต้องระมัดระวังมากขึ้น ทุกคนควร “ใช้ชีวิตสอนชีวิต” ซึ่งเป็นสิ่งที่ถูกต้องและเหมาะสมที่สุดสำหรับเด็กวัยนี้ สิ่งที่ต้องระวังคือ หากเด็กมีพฤติกรรมนิ่งเงียบถือเป็นเรื่องผิดจากธรรมชาติของเด็กอย่างมาก ผู้ปกครองไม่ควรอ้างภาระงานและควรสังเกตพฤติกรรมลูกอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะ ๕ ปีแรกเป็นวัยที่ต้องการเคลื่อนไหว มีความตื่นตัว สนุกสนาน และร่าเริง 
       
ผู้ดำเนินรายการ :     คนไทยควรปรับเปลี่ยนมุมมองต่อการพัฒนาเด็กปฐมวัยอย่างไร เพื่อช่วยให้เด็กปฐมวัยเจริญเติบโตอย่างสมวัยและมีความสุข
       
อาจารย์เรืองศักดิ์  ปิ่นประทีป  :     สิ่งสำคัญคือ การพัฒนาเด็กปฐมวัยไม่ใช่หน้าที่ของครูผู้สอน แต่เป็นหน้าที่ของทุกคน โดยเฉพาะสถาบันครอบครัว ผู้ปกครองควรใส่ใจบุตรหลาน ทำตนเป็นแบบอย่างที่ดี และสามารถเป็นที่พึ่งให้ลูกได้ พ่อแม่ควรเป็นต้นทางและต้นแบบที่ดีให้กับเด็ก อยากให้เด็กเป็นอย่างไร จงทำตัวอย่างให้เด็กเห็นเป็นตัวอย่าง จนเกิดความศรัทธาและนำไปปฏิบัติตาม การทุ่มเทดูแลลูกในช่วง ๕ ปีแรกถือเป็นการลงทุนในการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ที่คุ้มค่าที่สุด หากผู้ปกครองเลี้ยงลูกได้อย่างมีคุณภาพ ลูกก็จะมีทักษะและทัศนคติที่ดีไปตลอดชีวิต
       
ผู้ดำเนินรายการ :     แนวทางการเลือกหนังสือสำหรับเด็กเป็นอย่างไร
       
อาจารย์เรืองศักดิ์  ปิ่นประทีป  :    
ก่อนที่จะเลือกหนังสือ ผู้ปกครองต้องเตือนตัวเองด้วยถ้อยคำที่ว่า “เมื่อมีลูกอย่า Spoil แต่ต้อง Support” หากหนังสือเล่มนั้นทำให้เด็กสามารถอ่านได้ เล่นได้ ท่องได้ เล่าได้ ถือว่าคุ้มค่าอย่างยิ่ง ไม่ว่าจะเป็นหนังสือที่ให้ความรู้และนิทานคำกลอนที่มีจังหวะที่ช่วยให้เด็กฝึกเคลื่อนไหวตามจังหวะ 
 
นอกจากนี้ ผู้ปกครองควรระลึกอยู่เสมอว่า การอ่านหนังสือให้เด็กฟังจะเป็นภาพจำที่ดีของเด็ก อยากให้เด็กเป็นอย่างไร ควรเลือกหนังสือเหล่านั้นให้กับเด็ก ซึ่งอาจเลือกหนังสือจากโครงการส่งเสริมการอ่านในเด็กแรกเกิด (Book Start) ซึ่งตลอด ๑๖ ปีที่อาจารย์ได้คัดเลือกหนังสือคุณภาพ อาจารย์ใช้แนวคิดว่า การให้ตัวละครเป็นผู้สอนจะช่วยสร้างความมั่นคงทางอารมณ์ให้เด็กมากกว่าการสอนด้วยนิสัยของผู้ปกครองและครูผู้สอนที่มีเรื่องราวต่างๆในแต่ละวันจนทำให้ขาดความเสถียรทางอารมณ์ 
       
ผู้ดำเนินรายการ :     สุดท้ายนี้ ขอให้ท่านกรรมการผู้จัดการมูลนิธิหนังสือเพื่อเด็ก ในฐานะคณะอนุกรรมการภายใต้คณะกรรมการพัฒนาเด็กปฐมวัยแห่งชาติ (ก.พ.ป.) (อาจารย์เรืองศักดิ์ ปิ่นประทีป) ฝากข้อคิดที่เป็นประโยชน์ให้แก่ผู้รับฟังรายการรอบรั้วเสมา
       
อาจารย์เรืองศักดิ์  ปิ่นประทีป  :    

หากอยากสอนให้เด็กเป็นคนดี ต้องเริ่มจากการตั้งคำถามว่า  ได้ทำหน้าที่พ่อแม่ดีที่สุดแล้วหรือยัง ทำหน้าที่คุณครูดีพอแล้วหรือยัง อาจารย์มักบอกกับครูผู้สอนอยู่เสมอว่า ราควรทำดีให้เด็กเห็น เป็นคนที่มีความสุขให้เด็กดู หากอยากสอนเด็กควรทำเรื่องเดิมซ้ำกันจนเด็กมองเห็นและเชื่อว่าทุกอย่างที่ได้เรียนรู้เป็นมาตรฐานที่ควรนำมาปฏิบัติตาม

ขอเรียนเชิญผู้สนใจร่วมเสนอข้อคิดเห็นเพื่อพัฒนาการศึกษาไทยได้ที่ สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา ๙๙/๒๐ ถนนสุโขทัย เขตดุสิต กรุงเทพ ฯ ๑๐๓๐๐ เว็บไซต์www.onec.go.th และ Facebook Fanpage “เด็กไทยในฝัน โดยสภาการศึกษา”

       
ผู้ดำเนินรายการ :     สำหรับวันนี้ขอขอบพระคุณ อาจารย์เรืองศักดิ์ ปิ่นประทีปกรรมการผู้จัดการมูลนิธิหนังสือเพื่อเด็ก ในฐานะคณะอนุกรรมการภายใต้คณะกรรมการพัฒนาเด็กปฐมวัยแห่งชาติ (ก.พ.ป.) ที่มาให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์แก่ท่านผู้ฟังรายการรอบรั้วเสมา

 

image

ภารกิจ ผู้บริหาร ดูทั้งหมด

image

ข่าว สกศ. ดูทั้งหมด