รายการรอบรั้วเสมา ช่วงผู้บริหารสนทนา ได้รับเกียรติจากรองศาสตราจารย์ นายแพทย์จิรุตม์ ศรีรัตนบัลล์ ประธานอนุกรรมการเฉพาะกิจศึกษาแนวทางการจัดทำพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ ร่วมสนทนาประเด็น “ความก้าวหน้าการร่างพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติฉบับใหม่”

 

ทราบมาว่าเมื่อวันที่ ๒๔ เมษายน ๒๕๖๑ ที่ผ่านมา คณะกรรมการอิสระเพื่อการปฏิรูปการศึกษา (กอปศ.) ร่วมกับสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา (สกศ.) จัดประชุมเพื่อพิจารณาร่างพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติฉบับใหม่ ขอเรียนถามท่านประธานอนุกรรมการเฉพาะกิจศึกษาแนวทางการจัดทำพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ (รองศาสตราจารย์ นายแพทย์จิรุตม์ ศรีรัตนบัลล์) ถึงสาระสำคัญและผลที่ได้จากการประชุมในครั้งนี้

 

คณะกรรมการอิสระเพื่อการปฏิรูปการศึกษา (กอปศ.) มีหน้าที่สำคัญคือ การทำข้อเสนอและร่างกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการปฏิรูปการศึกษา ร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.)การศึกษาแห่งชาติจึงถือเป็นเครื่องมือหนึ่งของการปฏิรูปการศึกษา โดยคณะอนุกรรมการ ฯ ได้ศึกษากฎหมาย เอกสารที่เกี่ยวข้อง รวมถึงนำผลจากการรับฟังความคิดเห็นจากประชาชนและผู้ที่เกี่ยวข้องกับการศึกษามาเป็นฐานในการร่าง พ.ร.บ. ฉบับนี้

 

เหตุผลสำคัญที่ต้องร่าง พ.ร.บ. การศึกษาแห่งชาติฉบับใหม่ มี ๓ ประการ ได้แก่ ๑) เพื่อให้สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐ ที่มีข้อกำหนดที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา การสร้างการเรียนรู้ตลอดชีวิต และการปฏิรูปการศึกษาเพื่อสร้างคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของพลเมืองไทย ๒) พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พุทธศักราช ๒๕๔๒ และที่แก้ไขเพิ่มเติม พุทธศักราช ๒๕๔๕ และ ๒๕๕๓ ยังมีข้อกฎหมายบางประการที่เป็นอุปสรรคในทางปฏิบัติ ทำให้ผลลัพธ์ทางการศึกษายังไม่ตรงตามที่คาดหวัง และ ๓) บริบทของประเทศและโลกที่เปลี่ยนแปลงไป โดยเฉพาะทักษะแห่งการเรียนรู้ในศตวรรษที่ ๒๑ การเรียนรู้ตลอดชีวิต และความสามารถในการปรับตัวเข้ากับเศรษฐกิจและสังคมยุคใหม่ จึงจำเป็นต้องร่าง พ.ร.บ. การศึกษาแห่งชาติฉบับใหม่ เพื่อพัฒนาการศึกษาไทยให้ก้าวทันความทันสมัยของโลก

การปฏิรูปการศึกษามีหลายวิธีด้วยกัน อาจเป็นการปรับรูปแบบการบริหารจัดการ หรือการประชุมระหว่างหน่วยงานและประชาสังคม เพื่อนำไปสู่การขับเคลื่อนกระบวนการต่าง ๆ กฎหมายจึงเป็นเพียงเครื่องมือหนึ่งของการปฏิรูป แต่ปัจจัยสำคัญที่ต้องจัดทำร่าง พ.ร.บ. ดังกล่าว เนื่องจากกฎหมายเกี่ยวข้องกับการจัดระบบ หน้าที่ และอำนาจในกลไกต่าง ๆ อาทิ การกระจายอำนาจ การสร้างความร่วมมือระหว่างชุมชน สังคม และสถานศึกษา รวมถึงเป็นกระบวนการหนึ่งของการออกข้อกำหนดบางประการที่ภาครัฐจำเป็นต้องดูแลควบคุม เช่น เรื่องการยกเลิกสอบคัดเลือกเข้าศึกษาต่อในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ การร่าง พ.ร.บ. การศึกษาแห่งชาติฉบับใหม่จึงจะทำให้เกิดหลักปฏิบัติที่ช่วยพัฒนาคุณภาพการศึกษาไทยได้อย่างต่อเนื่อง แม้ว่าจะมีการเปลี่ยนนโยบายในรัฐบาลถัดไปก็ตาม

ร่างพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติฉบับใหม่จำเป็นต้องสอดคล้องกับข้อบังคับในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐ ที่มีข้อกำหนดให้ภาครัฐมีหน้าที่จัดการศึกษาภาคบังคับโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย โดยที่ค่าใช้จ่ายดังกล่าวครอบคลุมทั้งค่าเล่าเรียนและค่าวัสดุอุปกรณ์ทางการศึกษา ซึ่งร่าง พ.ร.บ. ฉบับนี้ได้เพิ่มให้ครอบคลุมระบบรับส่งนักเรียนที่แม้จะมีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม แต่จะช่วยดูแลความปลอดภัยให้แก่นักเรียนมากยิ่งขึ้น นอกจากนี้ยังมีกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษาซึ่งผ่านความเห็นชอบของคณะรัฐมนตรีแล้ว กองทุนดังกล่าวมีวัตถุประสงค์เพื่อช่วยเหลือผู้ด้อยโอกาสทางการศึกษา รวมถึงส่งเสริมการพัฒนาตนเองให้ครูในถิ่นทุรกันดารอีกด้วย

การศึกษาเป็นเรื่องสำคัญของทุกคนและเป็นการเรียนรู้ตลอดชีวิตที่ไม่ได้จำกัดเฉพาะในสถานศึกษาหรือเป็นบทบาทหน้าที่ของบุคลากรทางการศึกษาเท่านั้น ผู้ปกครองทุกท่านจึงเป็นส่วนสำคัญอย่างยิ่งต่อการชี้แนะสิ่งที่ถูกต้องให้กับบุตรหลานของตน คณะกรรมการอิสระเพื่อการปฏิรูปการศึกษา (กอปศ.) อยากขอเชิญชวนทุกท่านทั้งที่เกี่ยวกับทางการศึกษา และประชาชนทุกภาคส่วนร่วมกันแสดงความคิดเห็นต่อการปฏิรูปการศึกษาของประเทศ ทั้งเรื่องการร่างพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ หรือในกระบวนการอื่น ๆ ที่จะเกิดขึ้นหลังจากร่าง พ.ร.บ. ดังกล่าวประกาศใช้