สรุปประเด็นการสนทนารายการรอบรั้วเสมา ช่วงผู้บริหารสนทนา ประเด็น แนวทางการประยุกต์ใช้การจัดการเรียนรู้รูปแบบอะคิตะโมเดล (Akita Model) ในบริบทประเทศไทย
![image](http://backoffice.onec.go.th/uploads/Newseducation/3044-image.jpg)
ผู้ดำเนินรายการ : |
รายการรอบรั้วเสมา ช่วงผู้บริหารสนทนา ได้รับเกียรติจาก ดร. ชัยยศ อิ่มสุวรรณ์ รองเลขาธิการสภาการศึกษา ร่วมสนทนาประเด็น “แนวทางการประยุกต์ใช้การจัดการเรียนรู้รูปแบบอะคิตะโมเดล (Akita Model) ในบริบทประเทศไทย” เมื่อวันที่ ๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๑ ที่ผ่านมา สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษาจัดประชุมทางวิชาการ เรื่อง “การจัดการเรียนรู้รูปแบบอะคิตะโมเดล (Akita Model): สู่แนวทางการประยุกต์ใช้ในบริบทประเทศไทย” ท่านช่วยอธิบายคำว่า การจัดการเรียนรู้รูปแบบอะคิตะโมเดลว่า มีลักษณะและกระบวนการเป็นอย่างไร |
||
รองเลขาธิการสภาการศึกษา : | “อะคิตะ”คือ เป็นชื่อจังหวัดเกษตรกรรม ซึ่งตั้งอยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศญี่ปุ่น “อะคิตะโมเดล” โดยทางทีมงานวิจัยของสำนักงานเลขาธิการ สภาการศึกษา ทำการค้นพบแนวคิดใหม่ที่เป็นประโยชน์ในรูปแบบการเรียนการสอนที่เราสามารถนำไปใช้ได้จริง ทำให้เราได้แนวคิดนี้มาประยุกต์ใช้กับประเทศไทย ในประเทศญี่ปุ่น เรียกว่า “อะคิตะแอคชั่น” | ||
ผู้ดำเนินรายการ : | รูปแบบการจัดการเรียนการสอนนี้เป็นอย่างไร ทำไมนำมาประยุกต์ใช้ในประเทศไทย | ||
รองเลขาธิการสภาการศึกษา : |
จังหวัดอะคิตะ ในปี พ.ศ. ๒๕๕๖ ได้เผชิญหน้ากับ Pisa Shock เนื่องจากคะแนนสอบเด็กในระดับมัธยมศึกษามีคะแนนตกต่ำมาก ทำให้ทุกคนตกใจกันทั้งจังหวัด อาทิ ครู อาจารย์ ผู้บริหาร ผู้ปกครอง ซึ่งทำให้ค้นคว้าหาวิธีการว่า สาเหตุปัญหาที่เกิดขึ้นอย่างไร กระบวนการเป็นอย่างไร โดยการปรึกษาหารือร่วมกัน จังหวัดอะคิตะในประเทศญี่ปุ่นทำให้โรงเรียนสามารถสื่อสารกับชุมชนและภาคส่วนราชการได้ และทำให้ได้ข้อตกร่วมกันว่า ถ้าจะแก้ไขปัญหาต้องเริ่มจากการปรับปรุงการ เรียนการสอน ความเป็นจริงที่ผ่านมา “อะคิตะโมเดล” ได้แนวคิดการปรับปรุงการเรียนการสอนเชิงรุกแบบอะคิตะ ซึ่งเป็นรูปแบบการสอนที่พัฒนามาจาก Problem – Based Learning คือ การเรียนรู้ที่เริ่มต้นจากปัญหา และเริ่มมีการพัฒนาจากครูที่สอนทางด้านภาษาและครูที่สอนวิชาคณิตศาสตร์ มีลักษณะกระตุ้นให้เด็กคิดด้วยตัวเอง คิดเป็นกลุ่ม และสรุปเป็นบทเรียน หลังจากนั้นจะเห็นได้ว่า ทำให้คะแนนของเด็กในจังหวัดอะคิตะได้ผลคะแนนดีขึ้น จึงทำให้ต้องการเผยแพร่ความรู้ในด้านนี้ไปสู่ผู้สนใจทั่วไป
|
||
ผู้ดำเนินรายการ : | การต่อยอดแก้จุดอ่อนของ Problem – Based ที่เป็นจุดเด่นของการจัดการเรียนการสอนมีขั้นตอนอะไรบ้าง | ||
รองเลขาธิการสภาการศึกษา : | ในการดำเนินงานการสอนแบบอะคิตะมี ๔ ขั้นตอน โดยการกระตุ้นให้เด็กเกิดความคิดมากขึ้น ดังนี้ ๑) กระตุ้นทำให้เด็กรู้จักตั้งข้อสังเกตในการเรียนรู้ เด็กนักเรียนจะรู้ได้ด้วยการคิดเอง โดยการค้นพบหัวข้อในการเรียนรู้ด้วนตนเองและรู้จักตั้งข้อสังเกตในการหาคำตอบ ๒) มีความคิดของตัวเอง การมีความคิดเป็นของตัวเอง จะเชื่อมโยงไปสู่กิจกรรมการอภิปรายที่ช่วยขยายความคิดให้กว้างและลึกซึ้งขึ้น ๓) อภิปรายกันเป็นคู่ จากการเรียนแบบให้ความร่วมมือซึ่งกันและกันจะช่วยทำให้ความคิดของแต่ละคนกว้างและลึกขึ้น ความสามารถในการคิด และการแสดงออกก็จะเพิ่มขึ้น ๔) ทบทวนเนื้อหาและวิธีการเรียนรู้ กิจกรรมการทบทวนโดยใช้สมดุลจดบันทึกหรือการเขียนบนกระดาษจะช่วยให้จดจำเนื้อหาการเรียนรู้ และวิธีการเรียนรู้ได้อย่างแม่นยำยิ่งขึ้น โดยคุณครูต้องรับภาระหน้าที่เป็นตัวกระตุ้นให้กับนักเรียน | ||
ผู้ดำเนินรายการ : | ขณะนี้กำลังดำเนินการวิจัย ท่านจะมีข้อเสนอแนะเพื่อนำมาใช้จริงอย่างไรครับ | ||
รองเลขาธิการสภาการศึกษา : |
ความเป็นจริงไม่ใช่งานวิจัยแบบธรรมดา อาจเรียกว่า Action Research โดยประเทศญี่ปุ่นในจังหวัดอะคิตะได้ทำโมเดลรูปแบบการเรียนการสอนกันทั้งจังหวัด ส่วนในประเทศไทยมีโรงเรียนหลายแห่ง ที่ได้มีการเรียนรู้และนำแนวคิดจากการอะคิตะมาใช้ รุ่นแรกคือ โรงเรียน กรุงเทพคริสเตียนวิทยาลัย เป็นต้น ในส่วนของสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา ได้ดำเนินการมาเมื่อปีที่แล้ว และมีโรงเรียนอยู่ ๔ แห่ง สังกัดกรุงเทพมหานคร คือ โรงเรียนราชมนตรี และได้นำแนวคิดของอะคิตะมาทดลองใช้ในเขตนนทบุรี เช่น โรงเรียนประชาอุปถัมภ์ โรงเรียนเบญจมราชานุสรณ์ จากนั้นในปี พ.ศ. ๒๕๕๖ ทีมวิจัยดำเนินการติดตามผลที่ได้รับจากการนำแนวคิดอะคิตะมาประยุกต์ใช้กับทางโรงเรียน เพื่อดูว่า เด็กนักเรียนมีผลจากการเรียนการสอนดีขึ้นไหม หรือมีการเปลี่ยนแปลงอย่างไรบ้าง รวมทั้งกระทรวงศึกษาธิการของประเทศญี่ปุ่นในจังหวัดอะคิตะได้ลงมาดูผลลัพธ์ว่า แนวคิดของอะคิตะเมื่อนำมาใช้กับบริบทในประเทศไทย มีผลการจัดการเรียนการสอนเป็นอย่างไร |
||
ผู้ดำเนินรายการ : | เท่าที่ศึกษาดูพบว่าข้อมูลมีความแตกต่างกัน คือ ประเทศญี่ปุ่นในจังหวัดอะคิตะ มีครูเข้ามามีส่วนร่วมรวมทั้งต้องมีการตกลงกันตั้งแต่ตอนเช้าว่า วันนี้จะมีการเปิดบทเรียนหรือเริ่มจากตรงไหนก่อน และตอนเย็นมาสรุปกันอีกที วัฒนธรรมเหล่านี้ใช้ในการทำงานร่วมกัน การดำเนินการแบบนี้ในสังคมไทยจะดำเนินการได้อย่างไร | ||
รองเลขาธิการสภาการศึกษา : | อะคิตะ ไม่ใช่แค่เฉพาะเรื่องครูอย่างเดียว ผู้บริหารในโรงเรียนอื่นๆในจังหวัด ผู้ปกครอง ชุมชน สถาบันการศึกษาระดับมหาวิทยาลัย วิทยาลัย ทุกคนควรต้องเข้ามีส่วนร่วมกันทั้งหมด ผมเชื่อว่าในส่วนการบริหารการศึกษา อะคิตะโมเดลมีความสำคัญพอกับการเปลี่ยนแปลงการจัดการเรียนการสอนในห้องเรียน ในการมีส่วนร่วมแสดงความคิดเห็น ร่วมเป็นผู้สนับสนุนการจัดทำกิจกรรมการเรียนการสอน ผมคิดว่า ประเด็นนี้มีความสำคัญ เนื่องจากการดำเนินงานของโรงเรียนเป็นเรื่องของโรงเรียน หรือ เป็นเรื่องของครู แต่ทุกคนควรคิดว่าโรงเรียนเป็นเรื่องของเราทุกคน โดยทุกคนจะต้องตระหนักถึงความสำคัญพร้อมทั้งการมีส่วนร่วมในเรื่องนี้ | ||
ผู้ดำเนินรายการ : | และที่ผ่านมาน่าจะนำไปใช้ได้อย่างไร นำข้อมูลใส่ในการเรียนการสอนในรายวิชาของเด็กได้อย่างไรบ้าง | ||
รองเลขาธิการสภาการศึกษา :
|
ผมคิดว่า คุณครูรายวิชาสามารถกระตุ้นคำถามให้เด็กสามารถตอบปัญหาได้ภายในรอบตัวทุกวิชา โดยคุณครูต้องมีความตื่นตัวเพื่อทำการกระตุ้นเด็กให้มีการช่วยกันคิด ช่วยกันสังเกตวิชาที่ตนรับผิดชอบ และทำให้เด็กคิดว่า ในสิ่งที่เด็กเรียนไม่ใช่สิ่งที่แบ่งแยกจากชีวิตจริง คุณครูควรมีบทบาทสำคัญที่จะทำให้การจัดการเรียนการสอนในรูปแบบอะคิตะขับเคลื่อนได้ตามความเป็นจริง | ||
ผู้ดำเนินรายการ : | การดำเนินการดังกล่าว ควรยึดเนื้อหารายวิชาของชั่วโมงที่ทำแผนการเรียนการสอนไว้ด้วย การที่จะเข้าสู่เนื้อหาบทเรียนเพื่อสร้างแรงจูงใจ แรงกระตุ้น | ||
รองเลขาธิการสภาการศึกษา : | ผมต้องการเรียนให้ทราบว่า เนื้อหารสาระหลักสูตรวิชา ๘ สาระ ยังคงเดิม แต่คุณครูอาจต้องมีการเปลี่ยนวิธีสอน ที่ผ่านมาคุณครูส่วนใหญ่สอนด้วยวิธีการบอกและทำให้ดูด้วยการจดบนกระดาน และสอนแบบบรรยาย แต่สิ่งที่กลับกันและตรงกันข้าม คือ ต่อไปคุณครูจะไม่มีการบรรยาย แต่เด็กจะทำหน้าที่ช่วยกันคิด คุณครูจะมีหน้าที่ ตั้งคำถาม และกระตุ้นให้เด็กเรียนรู้ด้วยตนเอง ฉะนั้นผมคิดว่าหลักสูตรใดๆ ไม่ใช่อุปสรรค แต่สิ่งที่สำคัญในการจัดการเรียนการสอนครั้งนี้คือ เราจะต้องเปลี่ยนวิธีการสอนให้เด็กได้เรียนรู้ด้วยตนเองด้วยวิธีการคิด ค้นคว้า ด้วยตนเองให้มากขึ้น | ||
ผู้ดำเนินรายการ :
|
เมื่อฟังดูแล้ว เราควรจะต้องพัฒนาครูให้มีรูปแบบการคิด และมีหลักการในลักษณะโมเดลของอะคิตะใช่ไหมค่ะ | ||
รองเลขาธิการสภาการศึกษา : | สิ่งที่นักวิจัยของสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษานำไปทดลองคือ เมื่อเห็นคุณครูเปลี่ยนวิธีการสอน และได้เห็นเด็กอยู่ในทิศทางที่ดีขึ้น โดยระยะแรก คุณครูอาจจะต้องเหนื่อยหน่าย แต่พอคุ้นเคยกับเทคนิคดังกล่าว คุณครูจะเกิดความสนุกกับเด็กนักเรียนไปด้วย | ||
ผู้ดำเนินรายการ : | นอกเหนือจากโรงเรียนนำร่อง ๔ แห่งของสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา หากโรงเรียนใดสนใจและเข้าใจในรูปแบบดังกล่าว สามารถนำไปขยายเพื่อต่อยอดในโรงเรียนนั้น ๆ ได้เลยใช่ไหมค่ะ | ||
รองเลขาธิการสภาการศึกษา : | เมื่อวันที่ ๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๑ ที่ผ่านมา ทางสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา ได้เชิญโรงเรียนและผู้บริหารระดับพื้นที่มาฟังการบรรยายการจัดการเรียนการสอนของทีมจังหวัดอคีตะในประเทศญี่ปุ่น ผมเชื่อว่า การดำเนินการดังที่กล่าวมาแล้วสามารถสร้างแรงบันดาลใจกับผู้บริหารโรงเรียน ครู อาจารย์ หลังจากนี้หากใครสนใจก็อาจจะนำแนวคิดนี้ไปใช้กับทางโรงเรียนต่อไป | ||
ผู้ดำเนินรายการ : | สุดท้ายนี้ ขอให้ท่านรองเลขาธิการสภาการศึกษา (ดร.ชัยยศ อิ่มสุวรรณ์) ฝากอะไรถึงท่านผู้รับฟังรายการเกี่ยวกับแนวคิดของอะคิตะที่น่าสนใจและสามารถนำมาประยุกต์ใช้กับทางโรงเรียนของเรา | ||
รองเลขาธิการสภาการศึกษา :
|
ผมคิดว่า สิ่งที่อะคิตะให้บทเรียนสำคัญคือ เราต้องคิดว่าโรงเรียนเป็นเรื่องของเรา การศึกษาเป็นเรื่องของเราไม่ใช่เป็นเรื่องแค่เฉพาะกระทรวงศึกษาธิการ หรือแค่เฉพาะโรงเรียน ทุกคนมีส่วนร่วมต่อการเปลี่ยนแปลงการศึกษา สำหรับผู้ที่ต้องการให้ข้อเสนอแนะเรื่องรูปแบบการจัดการเรียนรู้ หรือต้องการมีส่วนร่วมในการปฏิรูปการศึกษาร่วมกับสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา สามารถส่งความความคิดเห็นและข้อเสนอแนะเพิ่มเติมมาได้ที่ สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา ๙๙/๒๐ ถนนสุโขทัย เขตดุสิต กรุงเทพ ฯ ๑๐๓๐๐ เว็บไซต์ www.onec.go.th และ Facebook Fanpage “เด็กไทยในฝัน โดยสภาการศึกษา”
|
||
ผู้ดำเนินรายการ : | สำหรับวันนี้ขอขอบพระคุณ ดร. ชัยยศ อิ่มสุวรรณ์ รองเลขาธิการสภาการศึกษา ที่มาให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์แก่ท่านผู้ฟังรายการรอบรั้วเสมาในวันนี้ | ||
....................................................................................... | |||
![image](assets2/images/elements/choose-us-circle-shape.png)
![image](assets2/images/elements/choose-us-bg-shape-two.png)